Fundusze NMF/EOG 2014-2021
Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy (czyli tzw. Fundusze norweskie i EOG) są formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Islandię, Norwegię i Liechtenstein nowym członkom UE – kilkunastu państwom Europy Środkowej i Południowej oraz krajom bałtyckim. Fundusze te są związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej oraz z jednoczesnym wejściem naszego kraju do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (który tworzą państwa UE oraz Islandia, Liechtenstein i Norwegia). W zamian za udzielaną pomoc finansową, państwa-darczyńcy korzystają z dostępu do rynku wewnętrznego UE mimo, że nie są jej członkami.
Głównym celem Funduszy norweskich i Funduszy EOG jest przyczynianie się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie EOG oraz wzmacnianie stosunków dwustronnych pomiędzy państwami-darczyńcami a państwem-beneficjentem.
Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) 2014 – 2021 (wsparcie ze strony państw: Islandia, Lichtenstein i Norwegia)
Z całej alokacji EOG wynoszącej 1.548,1 mln € Polska otrzyma do roku 2021 kwotę 397,8 mln € (czyli o 130,9 mln € więcej niż w poprzedniej edycji NMF). Fundusz zakłada następujące obszary tematyczne (programy):
– fundusz na rzecz społeczeństwa obywatelskiego
– rozwój przedsiębiorczości
– stypendia
– środowisko
– kultura
– pozostałe alokacje (pomoc techniczna, fundusz współpracy dwustronnej, rezerwa)
Tematyka spraw wewnętrznych nie została uwzględniona w funduszach EOG 2014 – 2021
Norweski Mechanizm Finansowy 2014 – 2021 (wsparcie z Norwegii)
Z całej alokacji NMF wynoszącej 1.253,7 mln € Polska otrzyma do roku 2021 kwotę 411,5 mln € (czyli o 100,3 mln € więcej niż w poprzedniej edycji NMF 2009-2014). Fundusz zakłada następujące obszary tematyczne (programy):
– godna praca
– badania naukowe
– wyzwania społeczne, ekonomiczne i demograficzne
– rozwój lokalny
– sprawy wewnętrzne
– służba więzienna, sprawiedliwość i przeciwdziałanie przemocy
– pozostałe alokacje (pomoc techniczna, fundusz współpracy dwustronnej, rezerwa).
Etapy przygotowania i zatwierdzania programu „Sprawy wewnętrzne”
Memorandum of Understanding
Prace nad nowymi perspektywami Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz funduszu Europejskiego Obszaru Gospodarczego zostały zakończone. Ustalone z darczyńcami zostały kluczowe kwestie tzn. obszary priorytetowe (programy) oraz podział środków na nie. Efektem tych ustaleń było podpisanie w dniu 20 grudnia 2017 r. dwóch Porozumień zwanych Memorandum of Understanding (MoU).
Nowa perspektywa Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014-2021 w stanowiącym opis strategicznych działań Blue Book’u (link) wyodrębnia 5 obszarów priorytetowych oraz 23 obszary programowe.
Obszarem priorytetowym dla Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, wpisującym się w zadania realizowane w Ministerstwie i w podległych Ministerstwu służbach oraz instytucjach, jest Justice and Home Affairs.
W ramach Memorandum of Understanding wskazano m.in. program pn. Sprawy wewnętrzne, który będzie wdrażany przez Operatora Programu: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji we współpracy z Centrum Obsługi Projektów Europejskich MSWiA. Łączne wsparcie ze środków NMF wynosi 20 mln EUR. Program będzie obejmował trzy obszary tematyczne wskazane w Blue Book:
18 – Azyl i migracja
20 – Międzynarodowa współpraca policyjna i zwalczanie przestępczości
20 – Zapobieganie klęskom żywiołowym i gotowość na wypadek takich klęsk
Stakeholder Consultation
1 marca 2018 odbyło się spotkanie Stakeholder Consultation, na którym potencjalni beneficjenci programu Sprawy wewnętrzne (reprezentanci służb mundurowych, organizacji międzynarodowych oraz organizacji pozarządowych) zidentyfikowali największe wyzwania w obszarach objętych wsparciem finansowym.
Concept Note
Z początkiem kwietnia 2018 roku rozpoczęły się prace nad koncepcją programu tzw. Concept Note, czyli dokumentem zawierającym założenia koncepcyjne i systemowe Programu. Dokument ten został zaakceptowany przez Norweskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych 4 marca 2019 roku.
Supplementary information
Zatwierdzenie Concept Note umożliwiło stronie polskiej rozpoczęcie prac nad przygotowaniem tzw. Supplementary information, czyli dokumentacji niezbędnej do podpisania Umowy w sprawie programu.
Umowa ws. Programu
1 września 2019 r. Norweskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych zatwierdziło Program Sprawy wewnętrzne, a uroczyste podpisanie polsko-norweskiej umowy ws. Programu przez Ministra Inwestycji i Rozwoju, Jerzego Kwiecińskiego i Olava Myklebusta, Ambasadora Królestwa nastąpiło w dniu 12 września 2019r. podczas konferencji inaugurującej rozpoczęcie funduszy NMF i EOG organizowanej przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju.
W dniu 18 września 2019 r. odbyła się w Warszawie konferencja inaugurująca Program Sprawy wewnętrzne w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2014-2021.
Spotkanie otworzył Pan Błażej Poboży – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji wraz z Panem Olavem Myklebustem – Ambasadorem Królestwa Norwegii w Polsce.
W konferencji udział wzięli również przedstawiciele strony norweskiej tj. Partnerzy Programu z Państwa-Darczyńcy z Norweskiego Dyrektoriatu Obrony Cywilnej i Norweskiego Dyrektoriatu Policji oraz przedstawiciele Biura Mechanizmów Finansowych w Brukseli. W konferencji uczestniczyli reprezentanci służb i jednostek podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji, m.in. Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Urzędu ds. Cudzoziemców, Służby Ochrony Państwa oraz przedstawiciele instytucji administracji rządowej, w tym Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Ministerstwa Finansów, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, a także przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz międzynarodowych.
Na spotkaniu obecni byli również przedstawiciele Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju, które pełni rolę Krajowego Punktu Kontaktowego dla Funduszy norweskich i EOG oraz przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości, z którymi MSWiA współpracuje w ramach tzw. łańcucha sprawiedliwości, szukając synergii pomiędzy Programami realizowanymi przez MSWiA i MS.
Podczas konferencji przedstawiono najważniejsze założenia Programu Sprawy wewnętrzne, zasady organizowania naborów otwartych oraz zaprezentowane zostały założenia projektów predefiniowanych tj. – czyli projekty ustalone pomiędzy stronami na etapie negocjacji, dotyczące m.in. wsparcia nieletnich poszukujących azylu, zwalczania przestępczości cyfrowej, walki z fałszerstwem dokumentów, transgranicznej współpracy policji (opis projektów poniżej).
W dniach 14-15 listopada 2019 r. przeprowadzono szkolenie dla przedstawicieli Beneficjentów 6 projektów predefiniowanych realizowanych w ramach Programu.
Zapisy umowy ws. Programu
Zgodnie z podpisana umową ws. Programu realizowanych będzie 6 projektów predefiniowanych na łączną wartość ok. 13,5 mln EUR przez:
- Urząd ds. Cudzoziemców – projekt pn. Chronimy dzieci, w tym dzieci bez opieki ubiegające się o azyl,
- Komendę Główną Policji – projekt pn. Doskonalenie procesu gromadzenia, analizy i oceny dowodów w zakresie zwalczania transgranicznej przestępczości komputerowej przy wykorzystaniu sieci pracowni informatyki śledczej laboratoriów kryminalistycznych polskiej Policji,
- Komendę Główną Policji – projekt pn. Międzynarodowa współpraca policyjna w zakresie poszukiwania najbardziej niebezpiecznych przestępców w Europie,
- Komendę Stołeczną Policji – projekt pn. Dokumenty – Bezpieczeństwo i kontrola, w tym taktyczna kontrola tożsamości,
- Komendę Główną Straży Granicznej – projekt pn. Wzmocnienie ochrony granic UE poprzez rozwój kynologicznej działalności szkoleniowej, rozbudowę, przebudowę i doposażenie infrastrukturalne,
- Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego – projekt pn. Wzmocnienie bezpieczeństwa w zakresie CBRNE – koordynacja i standaryzacja.
W ramach pozostałej alokacji uruchomione zostaną dwa otwarte nabory wniosków.